เรารู้กันว่าปัจจุบันโทษจำคุกเป็นวิธีการลงโทษผู้กระทำผิดที่ได้รับความนิยมในทางสากล ซึ่งโทษจำคุกเนี่ย ไม่ใช่การละเมิดสิทธิในร่างกายหรือชีวิตก็จริง แต่การจำกัดอิสรภาพนั้นเป็นการทรมานทางจิตใจ ซึ่งถือว่าทรมานเลยแหละ และเราก็รู้ว่าโทษจำคุกบางทีก็มีข้อเสีย เช่น เอาคนร้ายไปอยู่รวมกันก็มีแต่จะบ่มนิสัยให้เป็นคนร้าย ระหว่างอยู่ในคุกการงานก็เสีย ลูกเมียก็ทิ้ง คนที่พ้นโทษออกมาก็ไม่มีอนาคตอะไร มีโอกาสกระทำความผิดซ้ำอีก

สภาพในคุกปัจจุบันก็ย่ำแย่ ไม่ว่าจะสร้างคุกเพิ่มเท่าไรก็ยังไม่เพียงพอ งบประมาณในการจัดการดูแล เลี้ยงดู พัฒนาศักยภาพผู้ต้องขังก็เป็นภาระของรัฐทั้งหมด ความเป็นอยู่ที่แออัดทำให้สุขภาพอนามัยไม่ดี แทนที่คนถูกจำคุกจะแค่สูญเสียอิสระภาพ กลายเป็นต้องทนอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นภัยต่อสุขภาพด้วย ดังนั้นจึงเสนอว่า เราน่าจะคิดร่วมกันหาวิธีการลงโทษที่พัฒนาไปจากโทษจำคุกได้แล้ว

เราเชื่ออย่างงี้นะ ว่า คนที่เป็นเหยื่อของอาชญากรบางประเภท ที่ไม่ใช่ความผิดร้ายแรงนัก เช่น บุกรุก ฉ้อโกง อะไรแบบนี้ อาจจะไม่ถึงกับอยากให้คนทำผิดต้องเข้าคุกไปเป็นปีปี แต่อาจจะอยากได้ทรัพย์สินคืน และในคดีที่ถกเถียงกันยุ่งๆ เช่น ว่าตกลงโกงจริงหรือไม่โกงจริง ตกลงที่ดินเป็นของใคร เวลาฟ้องร้องกัน คนที่เสียหายอาจจะต้องการแค่ให้มีหน่วยงานกลางมาชี้ว่า "กูถูกนะ" แล้ว "มันผิดนะ" แค่นี้ก็สาแก่ใจแล้ว คืนทรัพย์สินมา จบ

เพราะฉะนั้น จึงอยากเสนอให้ เอาโทษการ "ประจาน" กลับมาใช้ 

สำหรับความผิดบางฐาน ที่ไม่ร้ายแรงมาก เช่น ฉ้อโกง เมื่อศาลตัดสินว่าผิดแล้ว ให้มีการประกาศทั่วไปว่าคนนี้ผิด ให้ชดใช้ความเสียหาย อาจจะมีโทษปรับด้วยก็ได้ แล้วจบ คดีเลิกกันไปไม่ต้องเอาเข้าคุกหรอก 

โทษประจานไม่ได้ละเมิดเนื้อตัวร่างกายหรือชีวิต ไม่ได้ละเมิดเสรีภาพอิสรภาพ ไม่ใช้การทรมานร่างกายหรือจิตใจ แต่ทำให้เสียหายต่อชื่อเสียง เกียรติยศเท่านั้น

โอเคว่าโทษประจานเนี่ย ไม่ใช่ข้อเสนอใหม่ มันเคยถูกใช้มาแล้ว แล้วถูกมองว่าละเมิดสิทธิมากเกินไปเลยยกเลิกไป เพราะมองกันว่าโทษประจานนั้นอาจทำให้คนที่ถูกลงโทษมีตราบาปติดตัวไปตลอดชีวิต ถูกรังเกียจจากสังคม ถูกกีดกันจากคนอื่นๆ ในสังคมโดยไม่เป็นธรรม ซึ่งก็จริงอยู่ แต่อย่าลืมว่าคนที่ถูกลงโทษนี้หากภายหลังกลับตัวทำความดี หรือมีโอกาสชี้แจงให้คนอื่นเข้าใจว่าตัวเองไม่ได้เป็นคนเลวนะ ก็ยังมีโอกาสกูชื่อเสียงคืนมาได้ ขึ้นอยู่กับตัวเขาเอง

ต่างกับคนที่ถูกลงโทษจำคุก ที่ไม่มีโอกาสชี้แจงเลยเพราะเข้าไปอยู่ในคุกแล้ว ไม่มีโอกาสส่งเสียงอะไรออกมาแล้ว และเมื่อออกจากคุกโอกาสกลับตัวก็น้อยเหลือเกิน

แล้วที่สำคัญ รู้สึกว่า โทษประจานเนี่ย หากตัดสินและลงโทษไปโดยผิดพลาด ภายหลังปรากฏข้อเท็จจริงว่าคนคนนั้นไม่ได้ทำผิด ก็สามารถแก้ไขเยียวยาให้กลับคืนดีได้ เป็นสิ่งที่เป็นไปได้ เช่น เคยประกาศหนังสือพิมพ์ 1 ฉบับว่าคนคนนี้ทำผิด ต่อมาพอรู้ว่าไม่ผิด ก็ประกาศหนังสือพิมพ์เดิมอีกครั้งและประกาศอีกสัก 2-3 ฉบับด้วย ก็พอจะทำให้ชื่อเสียงคืนมาได้ ต่างกับโทษจำคุก หรือประหารชีวิต ที่เมื่อลงโทษไปแล้วไม่อาจย้อนเวลากลับไปเยี่ยวยาให้เหมือนเดิมได้เลย

ป.ล. ประจานนี่คือประกาศเฉยๆ นะไม่ได้ให้แห่ไปรอบเมือง และให้คนปาหินใส่นะ อันนั้นโหดไป ไม่เอาเหมือนกัน