จำได้ว่าตอนประถมเรียนวิชาชื่อ จริยธรรม ได้คะแนนง่ายมาก กราบเบญจางคประดิษฐ์ให้ถูกต้องก็พอ แต่ไม่ว่าชื่ออะไรน่าจะเป็นเรื่องดี

เห็นต่างบ้าง ที่ว่า ให้เรียนรู้การอยู่ร่วมกันในสังคม เพื่อการเป็นผู้ใหญ่ที่ดี เพราะวิชานี้ตอนเป็นเด็ก เรียนไปไม่สนใจเท่าไร ไม่ได้เรียนรู้อะไรขนาดนั้น การจะได้สิ่งนั้น น่าจะส่งเสริมพื้นที่การทำกิจกรรม การแสดงออก ในสิ่งที่เด็กสนใจเองมากกว่า

สุดท้าย กลัวเล็กๆ ด้วยว่า ถ้ามีการสอนวิชานี้ "ศีลธรรม" ในหลักสูตรที่จะต้องสอน จะมีหน้าตาเหมือนกันทั่วประเทศ เขียนโดยกระทรวงศึกษา ซึ่งจะเป็นศีลธรรมของคนกลุ่มเดียว ทั้งๆ ที่ประเทศนี้มีวิธีคิดเรื่องความดีงามในสังคมที่หลากหลายกว่านั้น ตามแต่วัฒนธรรมท้องถิ่น ความเชื่อ ศาสนา ของผู้คน

จริงแล้วๆวิชาศึลธรรมไม่จำเป็นต้องสอนแบบโดดๆเดี่ยวๆล้วนๆสอนไปเด็กก็คงเบื่อๆงงๆเป็นธรรมดาให้ใช้คำสอนสอดแทรกเข้าไปในทุกวิชาดีกว่าเช่นวิชาคณิตศาสตร์พ่อให้เงิน 100 บาทซื้อขนม 10 บาท บริจาคน้ำท่วม 10 บาท ให้คนตาบอด 10 บาท ฝากธนาคาร 50 บาท ซื้อของไปถวายพระ 20 บาท ทุกอย่างลงบัญชีหมด ครูตรวจ พ่อ  แม่  น้อง ลุง ป้า น้า อา  เพื่อน ตรวจ เซ็นซื่อ  ทำเป็นกิจวัตร ทำอย่างนีไม่เป็นคนดีวันนี้จะเป็นคนดีวันไหน  เก่ง  ดี  มีสุข  

พ่อให้เงิน 100 บาท   ให้นึกถึงความทุกยากของพ่อที่หาเงินมาให้เรา เงินทองมันหายาก ต้องรักพ่อแม่มากๆ ทดแทนบุญคุณอย่าได้ขาดเป็นต้น

ซื้อขนม 10 บาท กินแค่นี้พอแล้ว ประหยัดบ้างอยู่อย่างพอเพียง เก็บไววันข้างหน้าบ้างเป็นต้น

บริจาคน้ำท่วม 10 บาท  เรามีแค่นี้ คนอื่นที่เขาไม่มียังมีอีกมากเขาเดือดร้อนเราต้องช่วยเขาเป็นคนดีมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผ่ยแพร่เป็นต้น

ให้คนตาบอด 10 บาท เขามองไม่เห็นอย่างน้อยเราคนหนึ่งละที่ช่วยต่อชีวิตให้เขาดีกว่าไปซื้อลูกอมกินเป็นเบาหวานถามหาฟันผุด้วยอะไรก็ว่าไป555555

ฝากธนาคาร 50 บาท ออมไหว้ลูกอีกหน่อยไม่มีพ่อแม่แล้วลูกๆจะพึ่งใครอย่างน้อยเริ่มเก็บตั้งแต่ตอนนี้จะสบายไม่ต้องเดือดร้อนเรื่องอาหารการกิน อาหารของแพงเป็นสองสามเ่ท่า น้ำมันยิงแพงใหญ่ ฯลฯ

ถวายพระ 10 บาท ทำบุญไว้เถิด บ้านเราศาสนาเราสำคัญเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว ทำจิตใจให้ผ่องใสเป็นต้น

หากแม้นว่าผู้ที่ทำหน้าที่ไม่ผิดเพี้ยน พ่อแม่ครูบาอาจารย์บุคคลรอบข้างสั่งสอนแล้วทำเป็นแบบอย่างไหนเลยเด็กๆเยาวชน จะไม่ทำตาม ทำตามอยู่แล้ว แต่ตั้งตรงด้วยความยุติธรรม มีเหตุมีผล ไม่เอาแต่ใจ ต้องฟังความคิดเห็นกันบ้าง ที่เขาเรียกว่าต้องมีประชาธิปไตย ในทุกๆด้าน ไม่ว่าจะความคิดเห็นการกระทำด้วยชอบด้วยกฎหมาย และอะไรอีกหลายอย่างที่สามารถทำได้ ไม่เดือดร้อนใคร ไม่เดือดร้อนตนเอง ไม่ทำร้ายโลก 

สรุปว่าสอนให้มีแกนสารได้ผลเที่ยงตรง ได้ผลจริง เป็นแบบอย่าง มีเหตุผล รับความคิดเห็น เสรีประชาธิปไตย ไม่สองมาตรฐาน แค่นีหลักการนี้ก็คงใช้ได้ผลไม่มากก้น้อยครับ

วิชา ศีลธรรม / จริยธรรม ในทางทฤษฎี อาจสอนได้ แต่ในทางปฏิบัติเพื่อให้เกิดผลจริง คงจะไม่ได้

สำหรับผมแล้ว สิ่งที่สำคัญกว่าศีลธรรม และจริยธรรม คือ จิตสำนึก บางคนอาจคิดว่า ที่ผมเขียนเป็นแค่เลือกนิยามศัพท์ให้แตกต่าง เล่นคำเฉยๆ แต่ลองคิดดูให้ดีละกันนะครับ

หากสอนเยาวชนให้มีจริยธรรม จะเหมือนคนเกาหลีใต้

หากสอนเยาชนให้มีจิตสำนึก จะเหมือนคนญี่ปุ่น

แต่ว่ามันแตกต่างอย่างไร ผมก็ไม่สามารถอธิบายได้ดีไปกว่า ลองสัมผัสกับคนทั้ง 2 ประเทศนี้ด้วยตนเองครับ...

ความคิดเห็นจากเด็กคนนึง

อันนี้ครอบครัวควรจะเป็นคนสอน

แล้วก็ไม่ต้องไปเพิ่มวิชาเรียนเพื่อให้เด็กไม่มีเวลา

"ทำตัวสร้างสรรคให้มันสมวัยเด็ก"