ก่อนอื่นผมขออกตัวก่อนนะครับ ว่า ผมไม่แน่ใจว่าที่คุณแสดงความคิดเห็นมานั้น คุณแสดงความคิดเห็นโต้แย้งความคิดเห็นผม หรือ เป็นเพียงการแสดงความคิดเห็นในอีกเรื่อง และหากคุณโต้แย้งผมผมก็ไม่ทราบว่าคุณแย้งผมในเรื่องอะไร เพราะข้อความของคุณเป็นไปในลักษณะเหมือนจะโต้แย้งแต่ก็ไม่ได้โต้ในประเด็นหลักๆ อีกทั้งไม่ได้แยกประเด็นที่จะโต้แย้งผมให้ชัด  ดังนั้น ผมจึงขอแกะประเด็นที่ผมพอจะจับได้จากความคิดเห็นของคุณ เพื่อแสดงความคิดเห็นแย้งในบางประเด็นนะครับ

1)ในเรื่องพระราชอำนาจของกษัตริย์ ผมยังยืนยันว่ากษัตริย์ตามระบอบประชาธิปไตยนั้นพระองค์ไม่ทรงมีอำนาจใดๆในทางการเมือง ตามหลัก The King can do no wrong ซึ่งเป็นหลักการสากลที่มีประเทศที่ปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยมีรูปของรัฐเป็นราชอาณาจักรหรือมีกษัตริย์เป็นประมุข

พระราชอำนาจทางการเมืองของกษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตยนั้นจะถูกจำกัดโดยรัฐธรรมนูญ พระองค์จึงไม่อาจริเริ่มใช้พระราชอำนาจใดๆในทางการเมืองได้ การจะยกอ้างจารีตประเพณีในเรื่องพระราชอำนาจของกษัตริย์ในอดีตบางประการมาเทียบเคียงนั้นไม่อาจทำได้ เพราะ ในอดีตนั้นเราปกครองในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ซึ่ง พระราชอำนาจของกษัตริย์อยู่ในลักษณะที่ "เด็ดขาด(Absolute)" ไม่ถูกจำกัดด้วยอำนาจใดๆ

ส่วนในเรื่องการใช้อำนาจอธิปไตยแทนปวงชน ตาม มาตรา 3 รธนนั้น ปรากฎในลักษณะดังนี้

อำนาจนิติบัญญัติ โดย การลงพระปรมาภิไธยในกฎหมายซึ่ง มีผู้เสนอขึนมา เช่น ประธานวุฒิสภา

อำนาจบริหาร เช่น การลงพระปรมาภิไธย แต่งตั้งคณะรัฐมนตรีในการบริหารประเทศ ซึ่งมีประธานรัฐสภาเป็นผู้รับสนองฯ

อำนาจตุลาการ เช่น การแต่งตั้งผู้พิพากษาและตุลาการ

หากสังเกตจะพบว่าการกระทำทุกอย่างนั้นจะต้องมีผู้รับสนองพระบรมราชโองการ หรือกล่าวได้ว่าจะต้องมีผู้เสนอขึ้นไปให้พระมหากษัตริย์ลงพระปรมาภิไธย พระองค์มิได้ริเริ่มทำการนั้นๆเองแต่อย่างใด ซึ่งเป็นไปตามหลักการข้างต้นที่กล่าวไว้

ส่วนพระราชอำนาจที่ไม่มีบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ แม้จะเป็นไปตามจารีตฯ ซึ่งไม่ได้ขัดต่อหลักการประชาธิปไตย แต่ก็มิใช่อำนาจในทางการเมือง

ดังนั้น สถาบันกษัตริย์จึงเป็นองค์กรหนึ่งของรัฐที่มีลักษณะเป็น สัญลักษณ์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในรัฐ และมิได้มีอำนาจใดๆในทางการเมือง

2) ในเรื่อง นิติรัฐ และนิติธรรม นั้นผมไม่ทราบว่าคุณเข้าใจตรงกับผมหรือไม่และผมไม่ทราบว่า นิติรัฐและนิติธรรม ตามเข้าใจของคุณเป็นเช่นใด หากหลักการที่ผมอธิบายไปไม่ตรงกับความเข้าใจของคุณก็โปรดอธิบายหลักดังกล่าวตามความเข้าใจของท่านมาพร้อมแหล่งอ้างอิง เพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน เพราะเป็นอย่างที่คุณกล่าว การตีกรอบคำหรือการให้คำนิยามนั้น เป็นเรื่องยาก  แต่ในเบื้องต้นผมขออธิบายง่ายๆดังนี้

หลักนิติรัฐ(The Rule of law)ประกอบด้วย(ในการแบ่งหลักการย่อยอาจมีการแบ่งที่ต่างจากนี้)

1.หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอำนาจ                      

2.หลักสิทธิเสรีภาพของประชาชน                                                                                    

3.หลักการแบ่งแยกอำนาจ                                                                                      

4.หลักความเป็นอิสระของตุลาการ                                                                           

5.หลักความเป็นสูงสุดของรัฐธรรมนูญ                                                                                                

หลักนิติธรรม(Rule of law) ประกอบด้วย

1.ไม่มีบุคคลใดถูกลงโทษหรือถูกกระทบซึ่งสิทธิและร่างกาย เว้นแต่มีการกระทำซึ่งขัดต่อกฎหมายที่ตราขึ้นด้วยกระบวนการปกติธรรมดา และศาลปกติธรรมดาวินิจฉัยว่ามีการกระทำที่ขัดต่อกฎหมายนั้น นั่นหมายความว่า Rule of Law ตรงกันข้ามกับระบบการปกครองที่อนุญาตให้เจ้าหน้าที่ใช้อำนาจตามอำเภอใจหรือ มีดุลพินิจ                                                                                                  2. ไม่มีบุคคลใดอยู่เหนือกฎหมาย บุคคลอยู่ภายใต้กฎหมายปกติธรรมดา และอยู่ภายใต้ระบบศาลปกติธรรมดาอย่างเท่าเทียมกัน ดังนั้นการสร้างระบบศาลเฉพาะสำหรับฝ่ายปกครองจึงไม่เป็นไปตาม Rule of Law                                                                                                               3. สิทธิและเสรีภาพใน Rule of Law เกิดจากการรับรองโดยกฎหมายปกติธรรมดาหรือศาลปกติธรรมดา ไม่ใช่เกิดจากรัฐธรรมนูญ

หลักการทั้ง 2 นั้นมีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือ คุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน แต่หลักการทั้งสองก็มีสิ่งที่ต่างกัน

"เมื่อพิจารณาทั้งสองข้อความคิดนี้แล้ว เราอาจสรุปความแตกต่างของ “นิติรัฐ” และ “นิติธรรม” ได้ดังนี้

๑. พิจารณาจากต้นกำเนิด ข้อความคิดเรื่อง “นิติรัฐ” มีวิธีการศึกษา (Approach methodology) ตั้งต้นเริ่มจากรัฐ เพราะเป็นธรรมเนียมของนักกฎหมายมหาชนและนักปรัชญาภาคพื้นยุโรปที่มุ่งเน้น ศึกษาทฤษฎีว่าด้วยรัฐเป็นสำคัญ กล่าวคือใช้ข้อความคิดว่าด้วย “รัฐ” เป็นวัตถุแห่งการศึกษา และสร้างความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับกฎหมายนั่นเอง ในขณะที่ข้อความคิดเรื่อง “นิติธรรม” นั้นมีต้นกำเนิดจากความหวั่นเกรงการใช้อำนาจโดยมิชอบของรัฐ หลักนิติธรรมจึงมุ่งหมายไปที่การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของปัจเจกชน กล่าวให้ถึงที่สุด หลักนิติรัฐเป็นมุมมองจากรัฐ แต่หลักนิติธรรมเป็นมุมมองจากปัจเจกชน

๒. พิจารณาทางภาษาศาสตร์ คำว่า Law ในภาษาอังกฤษ หากแปลเป็นภาษาฝรั่งเศสและเยอรมันแล้ว มีสองคำ หนึ่ง คือ Droit (ฝ.) หรือ Recht (ย.) ซึ่งหมายถึงกฎเกณฑ์ทางกฎหมายทั้งหมด และสอง คือ Loi ซึ่งหมายถึงเฉพาะกฎหมายที่ตราขึ้นโดยองค์กรนิติบัญญัติ ในขณะที่คำว่า Droit ของฝรั่งเศสนั้น นอกจากจะหมายความว่า “กฎหมาย” (Law) ได้แล้ว ยังหมายความว่า “สิทธิ” (Right) อีกด้วย

๓. พิจารณาทางเนื้อหาสาระ หลักนิติรัฐเกี่ยวกับกรณีที่รัฐยอมตนลงมาอยู่ภายใต้กฎหมาย (หรือที่เรียกว่า Autolimitation ซึ่งความคิดนี้นักกฎหมายเยอรมัน เช่น Jellinek และ Ihering เป็นผู้ริเริ่มแต่นักกฎหมายฝรั่งเศสเช่น Duguit และ Hauriou ไม่เห็นด้วย) เป็นเรื่องของโครงสร้างลำดับชั้นทางกฎหมาย (Hiérarchie des normes) เป็นเรื่องของหลักความชอบด้วยกฎหมาย (Principe de légalité) ที่สถาปนาให้กฎหมายเป็นทั้งที่มาและข้อจำกัดของอำนาจมหาชน (Sources et limitations) เป็นเรื่องการแบ่งแยกอำนาจอย่างสมดุล (Séparation des pouvoirs) และเป็นเรื่องบทบาทขององค์กรตุลาการในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญและ ความชอบด้วยกฎหมาย (Contrôle juridictionnel) ในขณะที่หลักนิติธรรมนั้น ไม่มีกรอบความคิดที่เป็นระบบระเบียบเท่ากับหลักนิติรัฐ แต่สร้างหลักขึ้นมาเฉพาะเรื่องเฉพาะราวตามแนวคิดเสรีนิยม เพื่อคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชนให้พ้นจากการใช้อำนาจตามอำเภอใจของ รัฐ กล่าวให้ถึงที่สุด หลักนิติรัฐของภาคพื้นยุโรป เน้นที่รูปแบบ-โครงสร้าง (Forme-Structure) และวิธีการในการไปให้ถึงเป้าประสงค์ (Moyens) ในขณะที่หลักนิติธรรมของแองโกลแซกซอนเน้นที่เนื้อหา (Substance) และกระบวนการ (Procédure)

๔. พิจารณาจากสกุลกฎหมาย หลักนิติรัฐกำเนิดและพัฒนาในสกุลกฎหมาย Romano-Germanic ซึ่งยอมรับการแบ่งแยกกฎหมายเอกชน-กฎหมายมหาชน ยอมรับความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ มีรัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษร ในขณะที่หลักนิติธรรมกำเนิดในสกุลกฎหมายแองโกล-แซกซอน ซึ่งไม่มีการแบ่งแยกกฎหมายเอกชน-มหาชน ไม่มีการแบ่งแยกศาลยุติธรรม-ศาลปกครอง และยอมรับความมีอำนาจสูงสุดของรัฐสภา (Suprématie du Parlement)"

ที่มา http://www.enlightened-jurists.com/directory/16/Rule%20of%20%20Law.html

ดังที่ผมได้กล่าวมาแล้ว แม้ทั้งสองหลักการจะมีสิ่งที่ต่างกันก็เป็นเพียงปัจจัยภายนอก ในเรื่องของสาระสำคัญของหลักการทั้งสองนั้น มิได้ต่างกัน คือมุ่งคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ด้วยการจำกัดอำนาจรัฐ การที่คุณกล่าวว่าหลักการทั้ง 2 ขัดกัน ไม่สอดคล้องกันผมจึงไม่เห็นด้วยกับประเด็นนี้นัก